Угсаатны сэтгэл судлал шинжлэх ухаан болох нь

/ишлэл зүүлт/

Хүмүүс аялан явж,худалдаа хийж бусад орны ард түмний ёс суртахууны онцлогийг өгүүлэх болсон тэр үеэс угсаатны сэтгэл зүйн мэдлэг бага багаар хуримтлагдсаар философич,түүхчдийн бүтээлд тусгалаа олжээ. Тэдний дотроос Геродот /МЭӨ 400 он/ аялан явах үедээ танилцсан ард түмнийдийн түүх болон амьдралын онцлогийг өгүүлэн бичиж байсан нь одоо ч сонирхол татсаар байна. / Геродот,1972,50-75 /

Анх удаа ард түмэн,тэдний зан байдал,үндэсний сонирхол зэрэг ухагдахууны онолын төсөөлөл XVI-XVIII зууны сэтгэгчид Н.Макиавелли, Ш.Монтескье,И.Кант,Д.Юм,Г.Гегель,И.Фихт,И.Гердер,К.Гельвеций нарын бүтээлд тусгагджээ. / Коул.М.1997,21-54 /

XVIII зуунд Францийн соён гэгээрүүлэгчид “ард түмний оюун сэтгэл” гэдэг ухагдахууныг юуны өмнө газар зүйн хүчин зүйлс,цаг уур,түүнчлэн шашин,зан заншил,өнгөрсөн үеийн түүх,үлгэр домог зэрэг ард түмний өвөрмөц онцлогыг тодорхойлж чадна гэж тайлбарласан байна. /Л.Уранцэцэг.2007.5 /

“Хойт зүгийн ард түмэн зоригтой эрэлхэг”,”өмнөд зүгийг халуун орны ард түмэн залхуу, гавьяа зүтгэл гаргах чадваргүй ,гэхдээ амьд зохион бодохуйтай” /Монтескье Ш.1955,412 /

Үндэсний сэтгэл зүйн онцлогийг цаг уур,газар орны байдал,аж төрөх ёс,хүмүүжил, нийгмийн байгуулал,түүхийн нөлөөлөөр тайлбарлаж,ард түмний оюун санааг түүний сэтгэл мэдрэмж, хэл,үйл хэрэг,аман зохиолын судлалаар дамжуулан мэдэж болно               /Гердер И.Г.1959,274 /